Tripolis | Amsterdam

De Amsterdamse Zuidas staat bekend om de moderne gebouwen, maar 1 gebouw springt er uit als volledig anders en dat is Tripolis van architect Aldo van Eyck. Ontworpen in de flow van de jaren ’80 waarin kantoorgebouwen een eigen gezicht moesten krijgen in plaats van de karakterloze blokken die tot die tijd gebouwd werden.

Het resultaat is drie organisch gevormde gebouwen met unieke details. Aldo van Eyck leek zijn tijd ver vooruit te zijn met de indeling van de gebouwen, geen lange gangen met kamertjes, maar open ruimtes die uitkomen op een centraal trappenhuis. Van Eyck zag gebouwen als een kleine stad waarin de gangen de straten zijn, ontmoetingen centraal staan en mensen zich thuis voelen. De kantoorfuncties lopen op deze manier in elkaar over, de paden en mensen slingeren door het gebouw.

Een echo van het verleden

Door het veelhoekige ontwerp ontstonden lange gevels van glas waardoor werknemers altijd zicht naar buiten zouden hebben. Ook voor de buitenzijde van de gebouwen had Van Eyck een visie, iedere verdieping steekt 5 centimeter uit ten opzicht van de vorige waardoor de gebouwen naar elkaar toe neigen te groeien. Hetzelfde principe kennen we van de 17^e grachtenpanden. De kleurstelling van de aluminium kozijnen is bepaald door de plek die zij innemen in de gevel; naar de snelweg toe, de zgn. buitenzijde van de gebouwen, zijn de kleur koel, blauw en paars. Aan de binnenzijde van de gebouwen, naar de binnenplaats toe, zijn de kleuren warm, geel, rood en oranje. Overhellende gevels, het kleurgebruik, toegepast in alle drie de gebouwen, versterkt het idee van beschutting en thuis voelen.

Ondanks het feit dan Van Eyck juist rekening hield met de mensen die in de gebouwen moesten gaan werken, was het lastig om de gebouwen te verhuren. Na de oplevering in 1994 staan de gebouwen jaren leeg, de niet traditionele indeling sloot niet aan bij de wensen van de huurders. Bedrijven die er uiteindelijk in trekken, passen de indeling steeds meer aan waardoor er minder en minder van het oorspronkelijke ontwerp overblijft. De leegstand blijft echter.

Betere tijden breken aan voor Tripolis

Gelukkig keert in 2017 het tij, erven van Van Eyck, erfgoedvereniging Heemschut en Flow Real estate zetten alles op alles om een monumentale status voor geheel Tripolis te krijgen en tegelijkertijd een aanvraag te doen voor verbouwing. Begin 2019 is het zover. In opdracht van eigenaar Maxima propco V gaat bouwkundig aannemer G&S Bouw aan de slag met de nieuw- en verbouw.

Het goedgekeurde ontwerp van Winy Maas van architectenbureau MVRDV is een langgerekt gebouw dat deels over twee originele gebouwen heen ligt. Bestaande gebouwen worden beschermd door het nieuwe en aan de buitenzijde in originele staat teruggebracht. De zgn. landscraper is een transparant gebouw, met in het midden een venster dat zicht biedt op het originele Tripolis. De gevel die uitkijkt op de snelweg is strak, terwijl de gevel aan de Tripolis kant de vorm van de originele gebouwen volgt, waardoor er een speels effect ontstaat met inspringende gevels en lijnen. Via loopbruggen worden oud en nieuw met elkaar verbonden.

Van boven tot onder, alles in de hand

Sorba verzorgd in dit bijzonder project in opdracht van G&S Bouw de volledige binnengevel van de nieuwbouw. Van vloer tot plafond, en van staalframe en isolatie tot gevelbeplating, wordt een hele gevelwand opgebouwd. Gebruikte materialen zijn o.a. Alpolic (aluminium composiet) en geperforeerde Alpolic platen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van akoestisch isolatiemateriaal. Tussen deze geveldelen wordt doorvalveilig glas geplaatst.

Door de bijzondere vorm van de gevel, is de engineering van de individuele panelen een uitdaging gebleken. Geen paneel heeft dezelfde afmetingen. De aansluitingen op het plafond worden zo gemonteerd dat het hoogteverschil tussen de verschillende panelen lijkt op vlechtwerk. De schaduwvorming geeft een speels effect en voorkomt een dat het een groot grijs vlak wordt. Ook de loopbruggen die de verbinding vormen tussen de 2 panden vormen een belangrijk onderdeel van het ontwerp. De onderzijde van deze bruggen zijn voorzien van panelen die in dezelfde richting lopen als de tegels van de natuurstenen vloeren. Ook dit detail zorgt ervoor dat het gebouw een geheel vormt.

Er zijn altijd uitzonderingen

Een bijzonder item binnen dit toch al uitdagende project, is het restaurant. Doordat dit een publieke ruimte is, zijn hier andere eisen met betrekking tot o.a. brandwerendheid. Hierdoor worden er glaspanelen gebruikt met een andere brandklasse. In eerste instantie zou dit grote gevolgen hebben voor het ontwerp; dikkere stalen balken, kleinere ramen. Door goed onderzoek te doen naar een alternatief in samenwerking met verschillende partijen, is er een oplossing gevonden waarbij het oorspronkelijke ontwerp zoveel mogelijk gehandhaafd kan worden.

Al met al kunnen we concluderen dat er vanuit een filosofie die lijkt op die van Aldo van Eyck een duurzame campus wordt gebouwd met veel ruimte voor ontmoetingen. Het oude ontmoet het nieuwe.

De oplevering van Tripolis is na verwachting in de loop van 2022